Adaptacja-jak pomóc dziecku ?

Pierwsze dni w  przedszkolu są dla malucha czasem dynamicznych i bardzo trudnych zmian. Znajdzie się w nowej, zupełnie innej sytuacji, wśród rówieśników, którzy są w równie trudnym momencie swojego życia. Utrata poczucia bezpieczeństwa związana z nowym otoczeniem, jakim jest przedszkole, wywołuje naturalny lęk, daltego tak waznym elelmentem jest przygotowanie dziecka do przedszkola .

W domu:

• Powiedz dziecku o zmianach, jakie je czekają. Wytłumacz, co to jest przedszkole, po co dzieci tam chodzą i co się tam robi.   Nigdy nie strasz dziecka przedszkolem ("Poczekaj no, już pani w przedszkolu nauczy cię porządku !").
• Jeżeli do tej pory dziecko było z Tobą nierozłączne, to moment pójścia do przedszkola może być dla niego (i dla Ciebie) bardzo trudny. Dlatego ćwicz „rozstania" już wcześniej. Najpierw na krótki czas (np. na godzinę) zostaw pociechę u kogoś z rodziny. Następnie przedłuż nie­co ten czas. Zawsze jednak żegnaj się z dzieckiem (a nie znikaj, gdy jest czymś zajęte). Określ, kiedy wrócisz, w sposób jasny dla dziecka, np. gdy skończysz oglądać  wieczorną bajkę, a nie za godzinę.
• Wspieraj dziecko w jego samodzielności, unikaj wyręczania we wszystkim. Bardzo ważna jest nauka czynności samoobsługowych - ubierania, rozbierania, ko­rzystania z toalety, komunikowania otoczeniu swoich potrzeb (dzieci mają problem z  wypowiedzeniem swoich potrzeb, bo do tej pory mama lepiej znała potrzeby dziecka niż ono samo. Dużo łatwiej adaptują się dzieci samodzielne, niż te zależne od dorosłych.
• Wspólne kupowanie wyprawki dla przyszłego przedszkolaka.

W przedszkolu:

• Odprowadzając dziecko do przedszkola, skróć rytuał pożegna­nia. Pomóż dziecku się przebrać, odprowadź do jego sali, pożegnaj się i wyjdź. Nie obciążaj dziecka swoim niepokojem! Nie spraw­dzaj, jak  sobie radzi, zaglądając za drzwi. Jeśli pociecha to zauważy, resztę dnia spędzi przy drzwiach, bo skoro mama zajrzała raz, to może jeszcze zajrzy.
• Jeżeli dziecko płacze, nie pozwól, by to zachwiało Twoją pewnością siebie. Jeżeli ulegniesz i w tym momencie zabierzesz pociechę do domu, to przy następnej próbie odprowadzenia do przedszkola będzie jeszcze gorzej. Maluch nauczy się, że za pomocą łez uniknie rozstania.
• Gdy znikniesz z pola widzenia dziecka, będzie ono mogło skupić się na radzeniu sobie z emocjami i zaangażuje się w  zabawy nowymi zabawkami, kontak­ty z kolegami itd., jeżeli będziesz przedłużać rozstanie, maluch całą energię będzie kierować na próby uniknięcia trudnej sytuacji.
• Nigdy nie stosuj manewru „ucieczki" — nie zostawiaj dziecka bez pożegnania, licząc na to, że nie zauważy Twojego zniknięcia. Maluch na pewno sie zorientuje i może przeżyć taką sytuację jak porzucenie. Zburzysz w ten sposób jego zaufanie i zachwiejesz poczuciem bez­pieczeństwa.
• Powiedz dziecku, kiedy odbierzesz je z przedszkola, podając punkt w czasie, który będzie dla niego łatwy do określenia (np., gdy skończycie popołudniową drzemkę lub gdy skończycie jeść podwieczorek). Bezwzględnie dotrzymaj tej obietnicy, bo inaczej dziecko przestanie Ci wierzyć.
• Na początku dobrze jest skrócić czas pobytu w przedszkolu, by ułatwić dziecku adaptację. Jeżeli to możliwe, przez jakiś czas odbieraj dziecko, np. po obiedzie. Ustal z nim, kiedy czas jego pobytu zostanie przedłużony i w dniu, gdy ma to nastąpić, przypomnij maluchowi, że od teraz będziesz po niego przychodzić np. po podwieczorku.
• W okresie adaptacji wsparciem dla dziecka może być zabranie do przedszkola jakiegoś przedmiotu, który daje malcowi poczucie bezpieczeństwa (ulubiony pluszak lub rzecz kojarząca sie z rodzicem, np. szal mamy).
• Wspieraj dziecko w radzeniu sobie z emocjami, które w tym trudnym dla niego okresie mogą być bardzo silne. Pamiętaj, że lęk, niepokój czy żal rozstania są w tej sytuacji czymś naturalnym. Dlatego nie zaprzeczaj tym uczuciom, unikaj stwierdzeń: Tylko nie płacz, prze­dszkole jest super! Jeżeli widzisz, że nie jest to zgodne z tym, co dziecko w tej chwili przeżywa, powiedz lepiej: Zdaje się, że się trochę boisz, chyba jest ci smutno itp. Jeżeli zaak­ceptujesz negatywne uczucia dziecka, maluch szybciej się z nimi upora.
• Nie porównuj dziecka z rówieśnikami czy starszym rodzeństwem. Nie mów „Popatrz, Jasio nigdy nie płacze w przedszkolu”. Każde dziecko może mieć inne tempo adaptacji i w inny spo­sób reagować emocjonalnie na różne sytuacje, więc porównania nie mają sensu, a są dla malucha krzywdzące.
• Pamiętaj, że nawet, jeśli znajdziesz idealne przedszkole i dobrze przygotujesz dziecko, i tak Twój maluch ma prawo wyrażać sprzeciw i niezadowolenie - w końcu w jego życiu zaszła radykalna zmiana i potrzeba czasu, aby ją zaakceptował. Jeśli przetrwacie pierwszy miesiąc, dalej będzie już z górki i tylko patrzeć jak Twój maluch z przejęciem opowie Ci o swych pierwszych przyjaźniach.

Okres adaptacji przebiega różnie, jedno dziecko po tygodniu ma już najgorsze za sobą, inne swój trudny czas zaczyna dopiero po miesiącu (i to też jest normalne) - bo dopiero wtedy zrozumiało i w pełni odczuło, że pewien etap skończył się bezpowrotnie, a ono wolałoby żeby było tak jak dawniej.